Kontakt Lensler
Kontakt Lensler
Gözün şeffaf tabakası olan kornea üzerine yerleştirilen, görme kusurunun düzeltilmesi, göz renginin değiştirilmesi ve kornea yüzeyinde bulunan bir yaranın iyileşmesini hızlandırmak amaçlı kullanılan araçlara kontakt lens denir.
Tasarım olarak kontakt lensler yumuşak, sert, hibrit ve skleral lensler olmak üzere 4 ana gruba ayrılabilir. En sık kullanılan kontakt lensler yumuşak kontakt lenslerdir.
Kontakt lensler özelikle gözlük kullanmak istemeyen veya yaptığı iş nedeniyle kullanamayan kişilerde oldukça kullanılışlı araçlardır. Doğru seçilmiş çap ve eğimde kullanılan kontakt lensler, kornea üzerinden herhangi bir irritasyona neden olmadan rahatlıkla kullanılabilen araçlardır.
Gözlükler ile kıyaslandığında kontakt lenslerin spor yaparken kullanılabilmesi, gözlük çerçevesinin yarattığı görüş darlığına maruz kalmadan daha geniş açı ile görme imkanı sağlaması gibi bir takım avantajları vardır.
Amaçlarına göre kontakt lensler
1.Refraksiyon kusurunu düzeltmek
Kontakt lensler en sık kırma kusuru veya refraksiyon kusurunu düzeltmek amacıyla kullanılırlar. Bu amaçla da en sık silikon hidrojel yumuşak kontakt lensler kullanılır. Kontakt lensler ile miyop, hipermetrop, astigmat (Torik) ve presbiyopi (Multifokal) gibi kırma kusurlarını düzeltmek mümkündür.
2.Kozmetik
Kontakt lensler kozmetik amaçlı olarak iki şekilde kullanılabilir. Göz rengini değiştirmek için kullanılan renkli kontakt lensler veya iris tabakası olmayan aniridili hastalarda kullanılan prostetik aniridi lensleri bu amaçla kullanılan lenslerdir.
3. Tedavi amaçlı
Kornea yüzeyinde meydana gelen epitel defekti veya ülser gibi bir takım rahatsızlıklarda yaranın daha hızlı iyileşmesi amacıyla kontakt lensler kullanılabilir.
Kontakt Lens Çeşitleri?
- Yumuşak kontakt lensler
- Sert veya hibrit kontakt lensler
- Skleral kontakt lensler
Klinik uygulamada en sık kullanılan lensler yumuşak kontakt lenslerdir. Bu lenslerin sferik,torik ve multifokal seçenekleri vardır. Ayrıca kullanım süresine göre kullan-at günlük, aylık seçenekleri de mevcuttur.
Sert lensler oksijen geçirgenliği yüksek lensler olarak bilinir. Özellikle astigmatı olan veya keratokonus gibi korneada şekil bozukluğuna yol açan hastalıklarda bu lensler oldukça sık kullanılmaktadır.
Hibrit ve skleral lensler özellikle keratokonus hastalarında son yıllarda oldukça popüler hale gelmiştir.
Kontakt lens kullanırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Kontakt lens kullanımına bağlı gelişebilecek enfeksiyonlar görme kaybı ile sonuçlanma ihtimali olduğu için lens kullanırken uyulması gereken oldukça önemli kurallar vardır.
• El hijyeni
• Saklama kabı ve solüsyonların temizliği
• Kontakt lens kullanım süresine uyulması
• Deniz veya havuza kontakt lens ile girilmemeli
• Gözlerde kızarıklık çapaklanma gibi enfeksiyon belirtileri varken lens takılmamalı
Kontakt Lens Nasıl Kullanılır?
Oldukça ince ve hassas yapıda olan kontakt lensleri takıp çıkarırken çok dikkatli olmak gerekir. İlk kez lens kullanacak kişilerin öncelikle lensin ön ve arka yüzeyine dikkat etmesi büyük önem taşır. Kenarlar yukarı gelecek şekilde, genellikle işaret parmağı ucuna alınan lens göze yerleştirilir. Bunun için orta parmak ya da diğer elle göz kapağı tutularak açılabilir. Lens kornea üzerine yerleştirildikten sonra kişilerin aşağı bakarak lensin tamamen oturmasını sağlaması gerekir.
Lens çıkarılırken ilk olarak göz kapaklarının elle açılması gerekir. Genellikle işaret parmağı lensin alt kenarına yerleştirilir ve lens aşağı doğru hareket ettirilir. Ardından, lens baş parmak ve işaret parmağı arasına alınarak çıkarılır. Çıkarma sırasında tırnakların kullanılmamasına özen gösterilmelidir. Bunun sebebi ise tırnakların korneayı çizme ihtimalinin bulunmasıdır.
Kontakt Lens Bakımı Nasıl Yapılır?
Gözde herhangi bir komplikasyon oluşmaması açısından, kontakt lenslerin bakımı büyük önem taşır. Lens kullanan kişilerin lensleri takıp çıkarırken bakım ve hijyen kurallarına dikkat etmesi gerekir.
Kontakt lensler için özel olarak üretilen solüsyonlar, lens bakımının temelini oluşturur. Lenslerin ön ve arka yüzeyi bu solüsyonla temizlenir. Lensin kir ve tozlardan arındırılması için lensin her iki yüzeyinin de hafifçe ovulması gerekir.
Kontakt Lens Nasıl Seçilir?
Kontakt lensler göz muayenesi sonucu doktorun yazdığı reçetelerle satın alınabilir. Göz muayenesi sırasında kırma kusuru ve derecesi ile kornea eğimine göre lenslerin çapı, temel eğrisi ve lens tipi belirlenir. Kontakt lenslerin nasıl kullanılacağı, takma süresi ve bakım kurallarıyla ilgili doktorlar hastalara muayene sırasında gerekli bilgileri verecektir.
Kontakt Lensin Herhangi Bir Zararı Var mıdır?
Hijyen kurallarına uymamak gibi bazı nedenlere bağlı olarak, kontakt lens kullanımı çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Bu komplikasyonların ortaya çıktığı dönemde, kontakt lens kullanımına ara verilmesi ve gözlük kullanımına geçilmesi büyük önem taşır.
Kornea Enfeksiyonları
Keratit ya da kornea ülseri kontakt lens kullanan kişilerde sık karşılaşılan bir komplikasyondur. Keratit, şu nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir:
- Lensleri doğru kullanmamak ya da lens bakımını doğru yapmamak
- Yeterli oksijen geçirgenliğine sahip olmayan lensleri gece boyunca çıkarmamak
- Aylık kullanılması gereken lensleri daha uzun süre kullanmak
- Konjonktivit gibi göz hastalıklarının görüldüğü dönemde de lens kullanmaya devam etmek
- Bağışıklık sistemini etkileyen ileri derece kanser durumunda lens kullanmak
Korneal enfeksiyonların yaygın belirtileri arasında gözde ağrı, yanma ve batma hissi bulunur. Aynı zamanda, göz akında kızarıklık, akıntı, çapak, göz kapaklarında şişme ve ışık hassasiyeti de görülebilir.
Göz Kuruması
Özellikle yumuşak yapıdaki kontakt lens kullanan kişilerde göz kuruması problemi görülebilir. Yumuşak lensler yapıları gereği içerisinde su bulunan lenslerdir. Lensin içinde bulunan su miktarının azalması çoğunlukla gözde batma hissine neden olur.
Lens kullanırken göz kurumasının nedenleri arasında gözyaşı seviyesinin azalması, özellikle bilgisayara bakmak gibi dikkat gerektiren işlerde göz kırpma sıklığının azalması, nemsiz ve kuru ortamlarda bulunmak ve çeşitli göz hastalıkları bulunur.
Göz kurumasına çoğu durumda gözde kızarıklık, göz yorgunluğu, göz kapağında ağırlaşma ve uyuma isteği eşlik eder.
Alerjiler